Samen maken we de stad

Wethouder Ed Anker (Zwolle) sprak in het derde Mooiwaartscafé (11 december 2015 in Zwolle) een column uit. Een verhaal over het belang van verhalen vertellen – misschien is het verhaal van een plek wel veel belangrijker dan een deskundig plan voor een plek, zei Anker.

Maar wat hij zei stond niet op papier, en wat op papier stond sprak hij maar ten dele uit. Dit is wat er op papier stond:

Welkom in de Spoorzone. Grootste project van Zwolle, gebied met prachtige kansen. Ik vind het geweldig dat ik als wethouder dit gebied in mijn portefeuille heb.

De Spoorzone is nu nog een gebied dat vooral in de hoofden van projectleiders, ambtenaren en bestuurders bestaat. Voor veel mensen in Zwolle is het nog een onbekend gebied, een aanduiding van een deel van de stad waar je als inwoner niks te zoeken hebt, waar vooral spoorse bedrijvigheid is in hallen en achter hoge hekken, een gebied dat niet toegankelijk is en een hinderlijke barrière vormt tussen Zwolle-Zuid Hanzeland en de binnenstad.

De Spoorzone bestaat uit een bonte verzameling deelgebieden met heel verschillende identiteiten: de noordzijde met 19^e eeuwse bebouwing (Stationsbuurt), de arbeiderswoningen in Assendorp die tegenwoordig populair zijn bij studenten en jonge gezinnen, de hallen en bedrijfsterreinen langs het spoor, die afgesloten zijn voor wie er niet werkt, de kantorenzone en het Lubeckplein in Hanzeland die er na werktijd en in de weekenden stil en levenloos bij liggen, het akelig kille Lubeckplein. De appartementen van Hanzeland, die in een stedelijk gebied liggen met weinig groen, ingeklemd door het stationsgebied enerzijds en de IJsselallee anderzijds. En de groene zone langs het spoor, die zich uitstrekt langs TiZwolle (het voormalige Ecodrome), het Engelse werk tot aan de IJssel.

Maar je kunt er ook anders naar kijken. De Spoorzone ligt midden in de stad, dicht bij de binnenstad, via spoor en weg goed ontsloten en het is de toegangspoort naar Zwolle voor reizigers uit alle windstreken. Waar dagelijks tienduizenden reizigers aankomen, overstappen en vertrekken. Op weg naar hun werk, school, de Fundatie, Waanders in de Broeren en straks ook de Primark of Zara. Waar tienduizenden studenten hun weg zoeken naar de collegezalen of de leslokalen. Waar innovatieve start-ups bezig zijn om de wereld te veroveren.

Hoe zorgen we dat al die mensen, die hier wonen, werken, leren en verblijven zich hier welkom en op hun gemak voelen? Een plek waar ze graag komen. Waar reuring is, ook na werktijd en in de weekenden? Waar nieuwe initiatieven bloeien?

Dat kunnen we niet met grote plannen afdwingen als overheid. We kunnen wel uitnodigen, open staan, verbinden, meedenken met initiatiefnemers en faciliteren. Het verhaal van de Spoorzone vertellen en elkaar ruimte geven om hier mooie initiatieven te laten ontkiemen en groeien en te zoeken naar nieuwe mogelijkheden. Ongeacht of dat grote of kleine initiatieven zijn, tijdelijk of voor langere tijd.

We moeten de oude manier van plannen maken loslaten en samen zoeken naar nieuwe manieren om onze stad en dit prachtige gebied zichtbaar te maken en in te vullen. We kunnen daarbij aan de voorkant een aantal afspraken maken over de randvoorwaarden: wat willen we hier beslist niet? wat zijn harde regels en grenzen waar we echt niet om heen kunnen en willen?

Daarna moeten we het plannen los laten als overheid en bestuurders. In Zwolle zeggen we al lang: Samen maken we de stad. In de Spoorzone kunnen we dat nu – meer dan ooit tevoren – waar maken. We nodigen anderen uit om plannen te maken, medestanders te zoeken en het plan stap voor stap in te vullen en over te laten aan de stad, aan de mensen met frisse ideeën.

Ik geloof in die kracht, we zien het op dit moment gebeuren: de stad werkt zelf aan een nieuwe visie voor de binnenstad van Zwolle. Die wordt binnenkort aangeboden aan het gemeentebestuur. Het is aan ons om die visie te omarmen en mee uit te gaan voeren. En zo wil ik ook in de Spoorzone aan de slag.

We hebben vorige week hier – op deze plek – een overeenkomst gesloten voor een try-out met DC Vastgoed. Zij gaan het oude postsorteergebouw aan de Westerlaan herontwikkelen, zonder dat er van tevoren een vastomlijnd plan ligt. Wij geven als gemeente voor een periode van vijf jaar ruimte aan de ontwikkelaar om zelf een plan te maken en vertrouwen erop dat zij hier iets gaan ontwikkelen dat past op deze plek.

Zo maken we samen de stad en wordt de ruimtelijke planning van de samenleving. En als de mensen in de stad dat samen gaan doen, dan leidt dat automatisch tot een betere sociale kwaliteit.

Ed Anker

11 december 2015